Władza rodzicielska

Sprawy o władzę rodzicielską

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W obowiązującym ustawodawstwie brak definicji władzy rodzicielskiej. Powszechnie przyjęło się uznawać iż władza rodzicielska to: zespół praw i obowiązków rodziców względem małoletniego dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenia jego interesów. Do rodziców należy również nadawanie zasadniczego kierunku wychowaniu dziecka. Podstawowym kryterium, które determinuje i wyznacza treść władzy rodzicielskiej jest dobro dziecka.

Komu przysługuje władza rodzicielska?

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Powstanie tej władzy i jej istnienie jest niezależne od tego, czy rodzice pozostają w związku małżeńskim, czy też nie. Zakres władzy rodzicielskiej jest dla obojga rodziców jednakowy i każdemu z nich przysługuje pełnia władzy.

Władza rodzicielska powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny. Rodzice są obowiązani osobiście wychowywać dziecko i kierować nim.

Osoba posiadająca władzę rodzicielską ma obowiązek:

dbać o dziecko oraz zapewnić mu dom,
upewnić się, że otrzymuje ono odpowiednią edukację oraz opiekę medyczną,
informować drugiego rodzica, któremu przysługuje władza rodzicielska o wyżej wspomnianych decyzjach.

Ograniczenie, pozbawienie i zawieszenie władzy rodzicielskiej

Ograniczenie władzy rodzicielskiej może wynikać z dwóch powodów:

zaniedbań związanych z obowiązkiem rodzicielskim, bezpieczeństwem i dobrem dziecka;
separacji faktycznej lub prawnej rodziców dziecka i możliwych trudności w porozumiewaniu się i podejmowaniu decyzji.

Można być dobrym rodzicem i mieć ograniczone prawa do dziecka. Jednak w przeciwieństwie do ograniczenia, w przypadku odebrania władzy rodzicielskiej rodzice tracą możliwość wykonywania tego prawa, to znaczy zostaje ono „odebrane” rodzicom na mocy orzeczenia sądu wydanego wskutek zaistnienia sytuacji godzących w dobro dziecka, zaniedbania lub narażeniu jego zdrowia lub bezpieczeństwa.

W przypadku braku porozumienia między rodzicami w istotnych sprawach dziecka decyduje sąd opiekuńczy. W razie przemijającej przeszkody w wykonywaniu władzy rodzicielskiej sąd opiekuńczy może orzec jej zawieszenie władzy rodzicielskiej – zawieszenie jest uchylane gdy jego podstawa wygasa.

Natomiast w sytuacji gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka sąd opiekuńczy pozbawia rodziców lub jednego z nich, władzy rodzicielskiej.